Τι μπορεί να κάνει κάποιος σε μία περίοδο 5 χρόνων;
Να βρει μια καλύτερη δουλειά, ίσως ένα καλύτερο σπίτι, κι αν είναι τυχερός να κάνει και μια ενδιαφέρουσα γνωριμία…
Ο μάστερ του ντοκιμαντέρ απ’ την άλλη, Ron Fricke, χρειάστηκε 5 χρόνια γυρνώντας 25 χώρες για να δώσει ζωή στο ντοκιμαντέρ Samsara και να μας παρουσιάζει κόσμους που τείνουμε να ξεχνάμε, κόσμους που ίσως δεν έχουμε ιδέα ότι υπάρχουν, κόσμους μέσα στον κόσμο μας.
Και κάπως έτσι φτάνουμε στην 4η Ημέρα του Ημερολογίου Προβολών.
Ημέρα 4η: Samsara, Ron Fricke ~ 2011
Πρωινή προβολή
Ο κινηματογραφιστής – σκηνοθέτης Ron Fricke ενώνει τις συγγραφικές του δυνάμεις με εκείνες του Mark Magidson – που είναι και παραγωγός του έργου – μετά το Chronos (1985) και το Baraka(1992) μας παρουσιάζει το ντοκιμαντέρ Samsara.
Από τις Ηνωμένες Πολιτείες στις ερήμους και τις στέπες της Αφρικής κι από εκεί στην Κίνα, την Ιαπωνία, τις Φιλιππίνες και πίσω στην Τουρκία, τη Γαλλία και τη Βραζιλία. Μετά από 5 χρόνια ταξιδιών, μονταρισμάτων, συζητήσεων και αντιθέσεων, η Samsara έκανε την παρθενική της εμφάνιση στη μεγάλη οθόνη 16 Σεπτεμβρίου του 2011 στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Τορόντο.
Μέσα από μία σειρά εικόνων, ο Fricke, δένει γη και ουρανό, στεριά και θάλασσα, ανθρώπους που δεν τους μέλλει ποτέ να συναντηθούν, μπλέκει τη βιομηχανία με την έρημο και τη στυγνή πραγματικότητα της δύσης με την ομορφιά και την αγνωμοσύνη της Αφρικής, της «αδικημένης» ηπείρου που παραμένει σε πολλά της σημεία ένας παρθένος παράδεισος.
Η μαγεία της ανατολής και οι άνθρωποι – μηχανές, τα όπλα και τα λουλούδια, οι ουρανοξύστες και οι φαβέλες της Βραζιλίας, είναι μερικές από τις αντιθέσεις που παρουσιάζονται. Όλο το ντοκιμαντέρ βασίζεται στις αντιθέσεις της καθημερινότητας και μη, αντιθέσεις που είναι δίπλα μας μα σπάνια τις παρατηρούμε ή καλύτερα σπάνια τους δίνουμε την προσοχή που τους αναλογεί.
Samsara /sʌmˈsɑːrə/
Η λέξη samsara είναι σανσκριτικός όρος που σημαίνει τη συνεχή ροή των πραγμάτων στον υλιστικό κόσμο. Η Samsara αντιπροσωπεύει τον κύκλο του θανάτου και της αναγέννησης στον οποίο είναι δεσμευμένη η ζωή στον κόσμο της ύλης.
Η Φύση καταστρέφει ό, τι την καταστρέφει.
Ο Άνθρωπος καταστρέφει τη Φύση.
Ο Άνθρωπος καταστρέφει τον Άνθρωπο.
Παρακολουθώντας το ντοκιμαντέρ, χωρίς ίχνος διαλόγου ή αφήγησης να παρεμβάλεται, οι εικόνες και μόνον αυτές μαζί με τη μαγευτική μουσική είναι ικανές να σε ταξιδέψουν, να σε σαγηνεύσουν, να σου δώσουν την ώθηση που χρειάζεσαι ώστε να χαθείς σε κόσμους και πραγματικότητες που πεθαίνουν και ξανά γεννιούνται ή τους βλέπεις να αργοπεθαίνουν χωρίς ελπίδα.
Άλλοι κόσμοι είναι νεκροί και ήδη ξεχασμένοι, ενώ άλλοι ολοζώντανοι και ευτυχώς “ανέγγιχτοι”. Η απλότητα και ταυτοχρόνως η μεγαλουργία της Μητέρας Φύσης, η ομορφιά και η τρυφερότητά της, η γοητεία, το μυστήριο και ο κίνδυνος που αυτή επιφυλάσσει παρουσιάζονται με τον καλύτερο και ευκρινέστερο τρόπο μέσα από τα πλάνα του Ron Fricke.
Τα μαντάλα από άμμο των Βουδιστών μοναχών στο Θιβέτ, που με υπομονή και τέχνη σχεδιάζουν με τις ώρες, με σκοπό όταν δωθεί το σήμα να τα καταστρέψουν οι ίδιοι αργά και τρυφερά, σα να είναι η μόνη επόμενη αναμενώμενη πράξη σε έναν παροδικό κόσμο, οι εργάτες στην Κίνα που αντικαθιστούν τις μηχανές γιατί οι μηχανές κοστίζουν, οι φαβέλες στους πρόποδες των πολυτελέστατων διαμερισμάτων στη Βραζιλία, οι “άγριες” – φιλόξενες φυλές της Αφρικής, όπως η Mursi, που σοκάρουν με το παρουσιαστικό και την ευτυχισμένη ζωή τους, τα φώτα των αυτοκινήτων στις μεγαλουπόλεις και η φωτεινή λάβα του ηφαιστείου στην Χαβάη, είναι μερικές από τις εικόνες που κάνουν κάθε θεατή να μένει αποσβολωμένος στην οθόνη αναμένοντας την επόμενη αντίθεση.
Φύση, Περιβάλλον, Θρησκεία, Πολιτική, Βιομηχανία, Εργασία είναι μερικά από τα θέματα που θίγονται στο ντοκιμαντέρ.
Μία από τις πιο συγκλονιστικές σκηνές της ταινίας είναι η σκηνή στην φυλακή του Cebu στις Φιλιππίνες. Οι τρόφιμοι του ιδρύματος χορεύουν απόλυτα συγχρονισμένοι με τους φύλακες να τους παρακολουθούν. Πρόκειται για πραγματικό «χορό». Η συγκεκριμένη φυλακή απέκτησε παγκόσμια φήμη τα έτη 2005 – 2010, λόγω των προγραμμάτων επανένταξης. Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι οι χορογραφίες στις οποίες οι τρόφιμοι εξασκούνται καθημερινά. Διαβάστε σχετικά εδώ.
Εκτός από την εκπληκτική φωτογραφία του έργου, μία εξέχουσα αναφορά πρέπει να γίνει στη μουσική επιμέλεια. Οι συνθέτες Michael Stearns, Lisa Gerrard και Marcello De Francisci μέσα σε 6 με 7 μήνες έδωσαν «φωνή» στη Samsara, αφότου το έργο είχε ήδη μονταριστεί και επεξεργαστεί από τους κινηματογραφιστές.
Ο Stearns αφιερωμένος στην τέχνη της μουσικής έχει ντύσει μουσικά πολλά ντοκιμαντέρ, ενδεικτικά είναι τα: Chronos (1985), Baraka (1992), Fragile Planet (2007) και φυσικά Samsara (2011).
Το ντοκιμαντέρ γυρίστηκε σε 70mm φιλμ, κάτι εξαιρετικά σπάνιο καθώς καμία ταινία τα τελευταία περίπου 20 χρόνια δεν είχε γυριστεί με τέτοιον τρόπο. Χρησιμοποιήθηκαν 3 κάμερες, ενώ στην συνέχεια μεταφέρθηκε και σε Digital CP.
Οι συντελεστές της ταινίας επί χρόνια προσπαθούσαν να αποκτήσουν πρόσβαση στην Βόρεια Κορέα, ώστε να την συμπεριλάβουν στους 25 τόπους γυρισμάτων τους, όμως, η άρνηση ήταν κάθε φορά πιο κατηγορηματική από την προηγούμενη.
Το ήμισυ της ταινίας είναι η μουσική του. Είναι 50/50. Η μουσική εξωραΐζει την εμπειρία με συναίσθημα – είναι ο διάλογος, αλλά υπό την μορφή συναισθήματος.
Ron Fricke, σκηνοθέτης
Τα γυρίσματα έλαβαν χώρα σε Αγκόλα, Βραζιλία, Κίνα, Δανία, Αίγυπτο, Αιθιοπία, Γαλλία, Γκάνα, Χονγκ Κονγκ, Ινδία, Ινδονησία, Ισραήλ/ Παλαιστίνη, Ιταλία, Ιαπωνία, Ιορδανία, Μάλι, Μιανμάρ, Ναμίμπια, Φιλιππίνες, Σαουδική Αραβία, Νότια Κορέα, Ταϊλάνδη, Τουρκία, Ενωμένα Αραβικά Εμιράτα και Η.Π.Α. Στα tips πριν πατήσετε το play είναι να ενεργοποιήσετε τους υπότιτλους, ώστε να εμφανίζεται η ανάλογη κάθε φορά λεζάντα με τα ονόματα των τοπίων που παρουσιάζονται.
Δείτε παρακάτω αναλυτικά τα μέρη που παρουσιάζονται στο ντοκιμαντέρ.
Angola, Epupa Falls
Egypt, Egyptian Museum, Cairo – Great pyramids of Giza – City of the Dead, Cairo
Ethiopia, Mursi village, Omo Valley
Ghana, Kane Kwei Carpentry Workshop, “Sodom ang Gomorrah”, Osu Accra
Mali , Great Mosque of Djenné – Dogon Village, Bandiagara Escarpment – Cliff Dwellings near Terelli
Namibia, Sossusvlei – Namib-Naukluft National Park – Luderitz – Kolmanskop – Himba village, Kunene – Skeleton Coast
China, Tagou Martial Arts School, Zhengzhou – Shanghai – Changchun City, Jilin Province – Zhangzhou City, Fujian Province – Beijing (1000 Hands Dance)
Hong Kong, Lan Kwai Fong Hotel
India, Thikse Monastery, Leh, Ladakh
Indonesia, Tri Pusaka Sakti Art Foundation – Kawah Ijen Sulfur Mine, East Java
Israel, Church of the Redeemer, Jerusalem – Wailing Wall, Jerusalem – Palestine, Dome of the Rock, Jerusalem – Nablus Checkpoint, Nablus – Bethlehem
Japan, Lotte Kasai driving range, Chiba – YK Tsuchiya Shokai Doll Factory, Tokyo – Osaka University – Atri, Kyoto – Fushimi Inari Shrine, Kyoto – Toshimaen/Hydropolis, Tokyo – Yoyogi Park, Tokyo – Orient Kogyo Showroom, Tokyo – Advanced Telecommunications Research Institute International ATR, Tokyo
Jordan, Petra
Myanmar, Bagan, Mandalay – Mount Popa, Popa Taungkalat Monastery – Mingun temple
Philippines, Cebu Provincial Detention and Rehabilitation Center (CPDRC Dancing Inmates), Cebu City – Payatas Trash Dump, Quezon City – Arms Corporation of the Philippines – Manila Streets
Saudi Arabia, Al-Masjid al-Haram, Mecca
South Korea, Demilitarized zone, Panmunjom – Hyundai Glovis, Co. Ltd Shipyards, Seoul
Thailand, Cascade Go-Go Bar, Nana Plaza, Bangkok – Siriraj Medical Museum, Bangkok
Turkey, Mount Nemrut National Park, Adıyaman – Cappadocia – Sultan Ahmed Mosque, Istanbul
United Arab Emirates, Ski Dubai – Dubai Mall – Burj Khalifa – Burj Al Arab Hotel – Palm Island Development
Denmark, Moesgård Museum – Silkeborg Museum – Mariesminde Poultry Farm – Bøgely Svineproduktion
France, Château de Versailles – La Sainte-Chapelle, Paris – Mont Saint-Michel – Cathedral Notre Dame de Paris, Paris – Cathedral Notre Dame de Reims – Paris Métro – Mont Blanc – Aiguille du Midi – Olivier de Sagazan, Paris
Italy, Monte Bianco – Galleria Vittorio Emanuele II, Milan – Teatro alla Scala, Milan – Catacombe dei Cappuccini, Palermo – St. Peter’s Basilica, Vatican City
Brazil, Divino Salvador Church, São Paulo – Sé Metro Station, São Paulo – Paraisópolis favela, São Paulo
United States, Hunts Mesa, Monument Valley, Arizona – Antelope Canyon, Arizona – Kilauea Volcano, Hawaii – Ninth Ward, New Orleans, Louisiana – Delicate Arch, Arches National Park, Utah – El Capitan, Yosemite National Park, California – Mono Lake, Mono Basin, California – Arlington National Cemetery, Virginia
Οι Ron Fricke και Mark Magidson συζητούν για την Bagan σε μία συνέντευξη στο MovieFarm.
Ron Fricke: Πάντοτε μιλάμε για ένα μέρος ως το αγαπημένο μας.
Mark Magidson: Αυτό θα ήταν τα αερόστατα στην Burma πάνω από τους ναούς της αρχαίας πόλης Bagan, ήταν απλά μαγευτικά. Ήταν όλα υπέρ μας. Ήταν ένα μαγευτικό θέαμα, με τους ναούς στο τοπίo, μία πολύ καλή μέρα, έτσι όλα έδεσαν. Δεν συμβαίνει πολύ συχνά, αλλά όταν συμβαίνει είναι πραγματική ικανοποίηση!
Η επίσημη ιστοσελίδα του Samsara: http://www.barakasamsara.com/
