Γυναίκες Χωρίς Έλεος, Camilla Lackberg ~ 2019

Οι φόνοι της Lackberg δίνουν σε αυτές τις γυναίκες τη δύναμη να μιλήσουν μέσα από τις πράξεις τους.

Όταν ενημερώθηκα ότι έρχεται καινούργια Lackberg, φυσικά ενθουσιάστηκα. Μετά τη γνωριμία μου με τη νέα της πλευρά, αυτή που γνωρίσαμε στο Χρυσό Κλουβί, ήμουν πολύ περίεργη τι θα επακολουθούσε. Αυτή τη φορά, λοιπόν, η Σουηδή συγγραφέας, η δημοφιλέστερη στο είδος της – το αστυνομικό μυθιστόρημα – ξεδιπλώνει την ιστορία όχι μίας αλλά τριών ηρωίδων και με έναν πολύ ιδιαίτερο τρόπο τις ενώνει με οδηγό την εκδίκηση.

Αυτό είναι μάλλον το πρώτο γρήγορο συμπέρασμα που μπορεί να βγάλει κανείς παίρνοντας στα χέρια του τις Γυναίκες Χωρίς Έλεος της Camilla Lackberg, και διαβάζοντας την περίληψη του οπισθόφυλλου. Μετά την ανάγνωση του βιβλίου, όμως, συνειδητοποιείς ότι κι εδώ, όπως και στο προηγούμενο βιβλίο της, η συγγραφέας στοχεύει περισσότερο στη νέμεση και τη φωνή του αδύναμου που γίνεται ο δυνατός.

Τρεις γυναίκες, τρεις ιστορίες. H Ίνγκριντ, η Μπιργίτα και η Βικτόρια, διαφορετικοί χαρακτήρες, ζουν σε τελείως διαφορετικές συνθήκες, μα έχουν κάτι κοινό: τρεις καταστροφικούς γάμους, τρεις συζύγους βασανιστές με διαφορετικούς τρόπους. Όλες βρίσκονται στη στιγμή της συνειδητοποίησης ότι πρέπει κάτι να αλλάξει. Οι προσπάθειές τους όμως να σωθούν δεν είναι αρκετές, έτσι η απελευθέρωση έρχεται από την ομάδα. οι ιστορίες τους μας υπενθυμίζουν ότι ακόμα και σε μία τέλεια Σουηδία, δεν είναι όλα προκάτ σαν επιμελώς σχεδιασμένα έπιπλα του ΙΚΕΑ.

“Μα γιατί δεν κάνει κάποιος κάτι τη στιγμή που καταρρέει ο κόσμος της, γιατί όλα συνεχίζονται σαν να μη συμβαίνει τίποτα;”

Το Γυναίκες Χωρίς Έλεος είναι ένα σχετικά μικρό βιβλίο – ειδικά για τα δεδομένα της Lackberg – με μόλις 166 σελίδες. Βρίσκουμε τις ηρωίδες λίγο πριν τη μεγάλη έξοδο της καθεμιάς. Εν συντομία αναφέρεται το πώς έφτασε η κάθε μία στο σήμερα, ενώ το παρόν και το πώς θα σπάσουν τα δεσμά, είναι το βασικό θέμα που απασχολεί τη συγγραφέα και τον αναγνώστη.

Ήδη από το Χρυσό Κλουβί, η Lackberg έχει αφήσει πίσω τις εκτενείς περιγραφές που ήταν ένα από τα βασικά στοιχεία γραφής της στη σειρά της Ερίκα και του επιθεωρητή Πάτρικ, και μπαίνει κατευθείαν στο θέμα με ενθουσιασμό, έντονο ύφος, χωρίς γλαφυρότητες και περιστροφές. Ειδικά εδώ, πρόκειται για ένα εξαιρετικά σύντομο μυθιστόρημα που εστιάζει απολύτως στο θέμα της γυναικείας κακοποίησης και στο θύμα.

Ένα από τα πράγματα που μου αρέσει πολύ στην νέα αυτή γραφή της Lackberg είναι η διάθεσή της να παρουσιάσει τη δύναμη κάθε γυναίκας, ακόμη και της πιο αδύναμης, μία δύναμη που όλες έχουμε μέσα μας ανεξαρτήτου ηλικίας, οικονομικής ή κοινωνικής κατάστασης, επαγγέλματος…

Οι Γυναίκες Χωρίς Έλεος φυσικά δεν μιλούν για την δράση του θύματος ως θύτη, αλλά δίνουν φωνή σε όλα εκείνα τα κλειστά στόματα. Από κάθε ιστορία μπορείς να λάβεις το “τα ‘θελε και τα ‘παθε” της κοινής γνώμης. Η Βικτόρια ήρθε με την ελπίδα μιας καλύτερης ζωής σε μία ξένη χώρα αφελώς εμπιστευόμενη σε έναν άγνωστο άνθρωπο την ευτυχία της, η Μπριγίτα υπομένει για να έχουν ένα καλύτερο μέλλον τα παιδιά της – όπως πιστεύει η ίδια – ενώ η Ίνγκριντ θυσιάζει τη δική της ανέλιξη για εκείνη του άντρα της. Η κοινωνία θέλει αυτές τις γυναίκες να έχουν επιλέξει τις θέσεις τους, και οι ίδιες μάλιστα έχουν ποτίσει μέχρι το κόκκαλο με ενοχές και την πεποίθηση ότι είναι εκεί όπου επέλεξαν να είναι. Σε αυτό βάζουν τέλος οι φόνοι της Lackberg. Δίνουν σε αυτές τις γυναίκες τη δύναμη να μιλήσουν μέσα από τις πράξεις τους.

Τη στιγμή που η κάθε μία ηρωίδα συνειδητοποιεί ότι της αξίζει η ελευθερία και μπορεί να την αποκτήσει, ο αναγνώστης ανακουφίζεται και ζητά ο ίδιο τη νέμεση και την κάθαρση. Είναι πιστεύω αυτό ακριβώς το σημείο για το οποίο η Camilla Lackberg έγραψε αυτό το μυθιστόρημα.

Ένα ακόμη πολύ κεντρικό σημείο της αφήγησης είναι η στιγμή που οι τρεις γυναίκες συναντιούνται. “Είμαστε μαζί σε αυτό”, υπενθυμίζει η συγγραφέας. Δεν είμαστε ελεύθερες μέχρι να είναι όλες οι γυναίκες ελεύθερες. Περισσότερο από την σύμπραξη των φόνων, η εστίαση γίνεται στο ότι οι γυναίκες αυτές βρίσκουν τη σωτηρία η μία στην άλλη.

Ολιγοσέλιδα κεφάλαια, λιτός λόγος που κάνει την ανάγνωση ακόμη πιο εύκολη και απολαυστική ως προς τη ροή. Φυσικά ένα θέμα όπως αυτό που πραγματεύεται το συγκεκριμένο βιβλίο ποτέ δεν είναι ευχάριστο. Η γυναικεία κακοποίηση και η ενδοοικογενειακή βία, όμως, είναι θέματα εξαιρετικά σύγχρονα – δυστυχώς – σε παγκόσμιο, αλλά και εγχώριο επίπεδο. Σε κάνει πράγματι να αναρωτιέσαι, σε μία χώρα όπως η δική μας, όπου οι γυναικοκτονίες συνεχώς αυξάνονται, πώς μπορείς να σώσεις τη διπλανή σου από τον τρόμο!

Ιδιαίτερη αναφορά αξίζει να γίνει στο πολύ δυνατό εξώφυλλο που σχεδίασε η Ελένη Κυριακίδου. Με καταφανή ειρωνεία παρουσιάζεται μία ασχολία οικοκυρικών, μαλλί και βελόνες πλεξίματος, όπου όμως το μαλλί αντικαθιστάται από το σύρμα που σχεδόν διστάζεις να αγγίξεις, φοβούμενος ότι θα πληγωθείς. Μήπως, όμως, συμβολίζει και κάτι ακόμα; Την άκρη του νήματος, ίσως, που με πόνο και πολλές πληγές κατάφεραν να βρουν οι τρεις αυτές γυναίκες της ιστορίας; Σε κάθε περίπτωση, είναι εξαιρετικά αντιπροσωπευτικό του τι θα διαβάζεις. Μην ξεχνάς ότι, ο πόνος, είναι η βάση της ιστορίας από πλευράς ηρωίδων, αλλά και αντι-ηρώων.

Πέραν της συγγραφικής της δραστηριότητας, η Lackberg είναι ενεργή και στον επιχειρηματικό κόσμο. Αγωνίζεται για την εξάλειψη της ανισότητας των φύλων στον χώρο εργασίας και τις μισθολογικές διαφορές σε βάρος των γυναικών. Ένα από τα πολύ σπουδαία εγχρειρήματά της είναι η ίδρυση της επενδυτικής εταιρείας Invest In Her, που προάγει την γυναικεία επιχειρηματικότητα.

Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο, όπως και όλα τα προηγούμενα μυθιστορήματα της Camilla Lackberg.

https://www.instagram.com/p/B63EvkFlDBd/