Λιμάνι ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΒΙΒΛΙΟ Το Χρυσό Κλουβί, Camilla Lackberg ~ 2019

Το Χρυσό Κλουβί, Camilla Lackberg ~ 2019

"Μαζί είμαστε δυνατές και δεν θα παραμείνουμε άλλο σιωπηλές."

Από

18 Απριλίου 2019

5850

Πριν από περίπου 4 χρόνια έπιασα στα χέρια μου την Παγωμένη Πριγκίπισσα της Camilla Lackberg. Δώρο από μία πολύ καλή μου φίλη στην pocket έκδοση του Μεταίχμιου – οι pocket εκδόσεις που έκτοτε έγιναν και οι αγαπημένες μου σύντροφοι στο μετρό, το τρένο, τα ταξίδια. Αυτή ήταν η τρίτη συνάντησή μου με την αστυνομική συγγραφή μετά την αγαπημένη μου Agatha Christie και τον επίσης λατρεμένο Arthur Conan Doyle και είμαι πολύ χαρούμενη που η πορεία μου στον αναγνωστικό αυτόν χώρο συνεχίστηκε με γυναικεία πένα.

Η Ερίκα και ο Πάτρικ έγιναν δικοί μου άνθρωποι από τις πρώτες κιόλας σελίδες. Ήταν καλοκαίρι και η παγωμένη Φιελμπάκα ήταν μία όαση στην Αθηναϊκή μου πραγματικότητα. Το πρώτο βιβλίο της Lackberg μού δημιούργησε μια ακαταμάχητη έλξη στο να διαβάσω κάτι ακόμα από εκείνη. Κάτοικος Πράγας πια είχα μια φοβερή έκπληξη στην πόρτα μου: Ο Ιεροκήρυκας, μία ακόμη πιο ανατριχιαστική ιστορία, από αυτές που δεν πιστεύεις ότι μπορεί να συμβούν και που μέχρι την τελευταία σελίδα ένα τετελεσμένο γεγονός ελπίζεις ότι θα αλλάξει, ήρθε στα χέρια μου! Έναν χρόνο αργότερα ακολούθησαν τα Οικογενειακά Μυστικά – η τρίτη σε σειρά ιστορία του επιθεωρητή Πάτρικ και της Ερίκα. Ομολογώ ωστόσο πως για κάποιον λόγο στα μισά περίπου του βιβλίου κόλλησα. Ίσως να ήθελα ένα διάλειμμα από τους αγαπημένους γνώριμους ήρωες – προσωπικά δεν έχω συνηθίσει άλλωστε να διαβάζω σειρές βιβλίων εκτός από τις περιπέτειες του Πουαρώ και του Σέρλοκ Χολμς.

Δέκα βιβλία με πρωταγωνιστές τους Ερίκα και Πάτρικ χρειάστηκαν και 23.000.000 αντίτυπα παγκοσμίως για να κάνει και η Lackberg το πολυπόθητο διάλειμμα. Απρίλιος 2019 και το πρώτο βιβλίο της σειράς με ηρωίδα τη Φέι βγαίνει στα ράφια των Εκδόσεων Μεταίχμιο. Με πρωταγωνίστρια μία δυναμική, μυστηριώδη γυναίκα δύο όψεων, η Σουηδέζα βασίλισσα των best-sellers, όπως την αποκαλούν, μάς παρουσιάζει Το Χρυσό Κλουβί.

432 σελίδες γεμάτες αγωνία και έντονη γραφή, με μία Lackberg τελείως διαφορετική. Το Χρυσό Κλουβί είναι μία ιστορία δεσμών και απελευθέρωσης τόσο της πρωταγωνίστριας της ιστορίας, όσο και της ίδιας της συγγραφέως. Η Lackberg δε φιλτράρει τις σκέψεις της. Οι λέξεις σαν χείμαρρος ξεπηδούν από τις σελίδες. Με ωμή γραφή μιλά για τον έρωτα, το σεξ, την εκμετάλλευση, την αγάπη και το μίσος μέσα από τη Φέι και τους δευτερεύοντες χαρακτήρες. Πιο άμεση από ποτέ, η συγγραφέας ξεκαθαρίζει από το εξώφυλλο κιόλας, που παραπέμπει σε ακριβό γυναικείο άρωμα, ότι επίκεντρο είναι η γυναίκα, όχι μόνο η Φέι, αλλά η κάθε γυναίκα.

Ποια είναι η πρωταγωνίστρια της ιστορίας, η Φέι;

“Η καταστροφή ολοένα και πλησίαζε. Θα έπρεπε να είχε δει τα σημάδια, φυσικά. Να είχε τα μάτια ανοιχτά. Λένε ότι τίποτα δεν τυφλώνει τόσο όσο ο έρωτας, αλλά η Φέι ήξερε πως τίποτα δεν τυφλώνει τόσο όσο το όνειρο για έρωτα.”

Η Camilla Lackberg αυτήν τη φορά απομακρύνεται από τη μικρή κοινωνία της πατρίδας της, τη Φιελμπάκα, και επικεντρώνεται στο χάος και τη χλιδή της μεγαλούπολης· η ηρωίδα μας βρίσκεται ανάμεσα στην ανφάν γκατέ της Στοχόλμης.

Η Φέι παρουσιάζεται αρχικά ως μία γυναίκα που πιστεύει και δείχνει να τα έχει όλα. Μέρος της υψηλής κοινωνίας, με έναν καταπληκτικό και επιτυχημένο σύζυγο, τον Τζακ, και μία όμορφη κόρη, τη Ζιλιέν, ζει σε ένα υπερπολυτελές διαμέρισμα στη Στοκχόλμη με τους πάντες γύρω της να ζηλεύουν την ευημερία της. Ενώ, η συγγραφέας αποφεύγει στοχευμένα εξαρχής τους χαρακτηρισμούς για την ηρωίδα της – το ίδιο κάνει και με τους υποήρωες – ο αναγνώστης καλείται να αποφασίσει τι θα κάνει με τη Φέι. Το αν θα τη συμπαθήσεις ή θα την αντιπαθήσεις, αν θα τη συμπονέσεις ή αν θα θυμώσεις μαζί της, αν θα την κατακρίνεις ή αν θα ταχθείς στο πλάι της είναι καθαρά προσωπικό σου θέμα και η Lackberg πολύ επιτηδευμένα πετά το μπαλάκι στο κοινό.

Όμως, ποια είναι ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ η Φέι;

Οι μαύρες στιγμές του παρελθόντος της Φέι σκιάζουν το παρόν και απειλούν το μέλλον της. Άνθρωποι, πράξεις, λόγια που τη στοιχειώνουν σιγά-σιγά αιωρούνται στην επιφάνεια μιας σκοτεινής λίμνης, στην ψυχή της Φέι που νιώθει να βουλιάζει στην ίδια της τη μνήμη φυλακισμένη στο χρυσό κλουβί. Το χρυσό κλουβί της, όμως, αν και εκ πρώτης όψεως είναι ο δυστυχισμένος της γάμος, είναι ένας πολύ βαθύτερος συμβολισμός για την ηρωίδα. Στην πορεία του βιβλίου ξετυλίγονται όλα τα κομμάτια που εγκλωβίζουν τη γυναίκα που θέλει από μικρό παιδί να πετάξει μακριά. Αν και θα ήθελα πολύ να πω περισσότερα φοβάμαι ότι θα χαλάσω τη μαγεία του βιβλίου, οπότε εσύ καλείσαι να ανακαλύψεις τι κρύβεται πίσω από αυτά τα χρυσά κάγκελα.

Η ύλη – στην οποία η Φέι φαίνεται να έχει κρεμαστεί απελπιστικά πολύ – είναι μόνο η μπογιά με την οποία προσπαθεί να βάψει το μαύρο της ψυχής της. Οι αναμνήσεις και οι σκέψεις της πολλές φορές θολώνουν το μυαλό της, ενώ η ανάγκη της να ξεφύγει από το παρελθόν την κάνουν να φορά ένα προσωπείο που δεν της ανήκει βυθίζοντάς την ολοένα και περισσότερο σε έναν χρυσό βούρκο που παρά την αξία του δεν παύει να την πνίγει. Έχοντας σπουδάσει Οικονομικά (μία ομοιότητα με την ίδια τη Lackberg) θα προσπαθήσει με κάθε τίμημα να βγει στην επιφάνεια χτίζοντας μία δική της αυτοκρατορία από το μηδέν. Αυτό θα πει Revenge!

Τι είναι, όμως, αυτό που θα γίνει η αφορμή για την αναγέννηση, την αφύπνιση του αληθινού εαυτού της;

Η απιστία του άντρα της την γκρεμίζει· του άντρα που ερωτεύτηκε παράφορα και στον οποίον έμεινε πιστή προδίδοντας τον εαυτό της, τα όνειρα και τους στόχους της. Μία από τις πιο αγαπημένες μου στιγμές στο βιβλίο ήταν η πρώτη έξοδος της Φέι με τον Τζακ, και η φράση με την οποία η ίδια περιγράφει το πόσο ερωτευμένη ήταν μαζί του. Όποιος έχει υπάρξει ερωτευμένος είμαι σίγουρη πως θα συμφωνήσει ότι δεν έχει περιγραφεί καλύτερα σε σύγχρονο κείμενο το συναίσθημα του να βρίσκεσαι στο ίδιο πλήθος με το αντικείμενο του πόθου σου…

“Επιπλέον, ήξερα ότι είχα κοντά μου τον Τζακ. Μαζί του ένιωθα ασφαλής. Όσην ώρα μιλούσα με την Αμάντα γνώριζα που βρισκόταν ανά πάσα στιγμή. Ήταν λες και το δωμάτιο έγερνε προς το μέρος του.“

Στα κατεστραμμένα θεμέλια της ύπαρξής της, η Φέι, ενδυναμώνεται τροφοδοτημένη από το μίσος της για τον πρώην σύντροφό της και ξαναχτίζει τη ζωή της αυτή τη φόρα με γνώμονα μοναχά την ίδια και το παιδί της. Η γυναίκα που υπήρξε κάποτε δεν έχει χαθεί ολοκληρωτικά. Η Φέι από παιδί ζητούσε τη σωτηρία σε έναν άντρα που, σε αντίθεση με τον πατέρα της, αυτός θα άξιζε πολλά και θα έσωζε αυτήν, τη μητέρα και τον αδερφό της. Αυτό το όνειρο κρατούσε μέσα της αναμμένο και πίστευε μέχρι το τέλος ότι ο Τζακ ήταν αυτός ο ήρωας. Κατάλαβε, όμως, ότι η σωτηρία θα ερχόταν από τον ίδιο της τον εαυτό.

“Συνήθιζα να ονειρεύομαι πως θα ‘ρχόταν κάποιος να μας σώσει. Όλοι ήξεραν. Κι αν δεν ήξεραν πόσο άσχημα ήταν τα πράγματα, ήξεραν αρκετά. Τότε, γιατί δεν ερχόταν κανείς να μας πάρει; Να μας ελευθερώσει;”

Η μοναδική της φίλη, Κρις, τη βοηθά και της συμπαραστέκεται, ενώ η Σέρστιν, μία νέα παρουσία έρχεται να της καλύψει κενά που είχε από παιδί – της μητέρας, της αδερφής, της γυναίκας συμμάχου. Σε κάθε άνθρωπο του περιβάλλοντός της, η Φέι, συναντά ένα κομμάτι του εαυτού της, άλλοτε χαμένο κι άλλοτε ενεργό που δεν νιώθει πια δικό της.

Ο Τζακ καθρεφτίζει την αδυναμία της και τα τραύματα από την πρώτη αντρική φιγούρα που γνώρισε, αυτή του πατέρα της. Η Κρις από την άλλη είναι η δύναμή της· η φωτιά που δεν έχει σβήσει μέσα της, μια αγωνίστρια που δε φοβάται να ζήσει, αλλά μάχεται να κρατήσει αυτά που της ανήκουν. Η κορούλα της είναι κι αυτή ένα χαμένο κομμάτι του εαυτού της, είναι η ανέμελη παιδική ηλικία που δεν έζησε ποτέ και θέλει τώρα να χαρίσει στο παιδί της. Στην Άλις, η Φέι βλέπει τη φυλακή της. Σε αντίθεση με την ίδια, η Άλις, έχει πλήρη επίγνωση της κατάστασης κάτι που η Φέι αρνείται πεισματικά να αντικρίσει. Έτσι, μάχεται να βρει τον αληθινό της εαυτό. Η κρίση ταυτότητας της ηρωίδας, είναι κρίση ολόκληρης της κοινωνίας.

“Ο κόσμος είχε σταματήσει για λίγο, παρατηρώντας τη Σουηδία με έκπληκτο βλέμμα. Τη χώρα που μεγάλο μέρος του υπόλοιπου πλανήτη εβλεπε ως μια κοινωνία ονειρεμένη, χωρίς προλήματα, χωρίς εγκληματικότητα, κατοικημένη από ψηλές και αγαλματένιες ξανθιές θεές με μπικίνι, επιπλωμένη αποκλειστικά από το ΙΚΕΑ και τραγουδισμένη από τους ΑΒΒΑ. Μια εικόνα επίπλαστη σαν την ίδια τς τη ζωή.“

Η αφήγηση εναλλάσσεται από τριτοπρόσωπη (παρόν) – που αποτελεί και το μεγαλύτερο κομμάτι του βιβλίου – σε πρωτοπρόσωπη (παρελθόν) στα κεφάλαιο όπου η ίδια η Φέι αφηγείται τη ζωή της – εικάζω στο ημερολόγιό της, που αναφέρει αρκετές φορές πόσο καίριας σημασίας είναι για την ίδια. Την εναλλαγή της αφήγησης ακολουθεί και η χρονική πορεία των γεγονότων. Η Φέι τότε, η δυναμική γυναίκα που παίρνει τη ζωή της στα χέρια της μιλά σε πρώτο πρόσωπο για όλα όσα της συμβαίνουν, όσα έχει περάσει κι όσα βιώνει. Το Εγώ της είναι εδώ και το προβάλει. Η Φέι σήμερα είναι αμέτοχη· η ζωή της συμβαίνει με την ίδια κομπάρσα. Η τριτοπρόσωπη αφήγηση τονίζει την απόστασή της με την πραγματικότητα και όλα όσα της συμβαίνουν. Όταν πια ξαναπαίρνει τη ζωή της στα χέρια της το παρελθόν και το παρόν αφηγηματικά γίνονται ένα.

“Άφησα το αεράκι που φυσούσε στο πρόσωπό μου να παρασύρει όλες τις αναμνήσεις κι έπεισα τον εαυτό μου ότι μπορούσα τώρα να τις αντικαταστήσω με καινούργιες. Κάθε κύτταρο στο ανθρώπινο σώμα ανανεώνεται και αντικαθίσταται, άρα γιατί να μην μπορούσε να γίνει το ίδιο και με τις μνήμες;”

Η προδοσία, η απάτη, ο πόνος, το μίσος καταλήγουν σε ένα όραμα με στόχο την εκδίκηση. Η ηρωίδα ζητά να εκδικηθεί τον σύζυγό της, όμως, στην πορεία αυτή η εκδίκηση ξεφεύγει από το χέρια της και εξυψώνεται σε δικαιοσύνη για όλες τις γυναίκες που βρέθηκαν σε θέσεις υποδεέστερες λόγω του φύλου τους· από μικρά κορίτσια στην ηλικία της Ζιλιέν έως γυναίκες άνω των 50, όπως η Σερστίν που ζουν ακόμα με τον φόβο ενός άντρα. Το Χρυσό Κλουβί με γενναιότητα ξεσκεπάζει όλα εκείνα τα θέματα που ταλαιπωρούν αιώνες τώρα τις γυναίκες μέσα στις φυλακές της πατριαρχίας.

“Μαζί είμαστε δυνατές και δεν θα παραμείνουμε άλλο σιωπηλές.”

Η Lackberg ήταν πραγματικά μια έκπληξη αυτή τη φορά. Εντελώς διαφορετική γραφή – σε μετάφραση Γρηγόρη Κονδύλη – ανεπιτήδευτη, χωρίς να φιλτράρει τις λέξεις, δε φοβάται να ξεμπροστιάσει, να χυδαιολογήσει, δε φοβάται να μιλήσει· σε αυτό δηλαδή που θέλει να φτάσει η ηρωίδα της. Έχοντας συνηθίσει τα καλά παιδιά, Ερίκα και Πάτρικ, η σκοτεινή παρουσία της Φέι ίσως αρχικά σοκάρει. Δεν προσπαθεί να δικαιολογήσει τις πράξεις της, αντιθέτως χαίρεται και περιγράφει με γάργαρους ρυθμούς τις παρορμήσεις του παρελθόντος και τα σκοτεινά πλάνα του παρόντος.

Στην αρχή κιόλας του βιβλίου, όπου σε κάποιο σημείο αναφέρεται πως ο Τζακ έχει έντονο ενδιαφέρον για ερωτικές ταινίες με νεότερες γυναίκες, η Lackberg σημειώνει πιο συγκεκριμένα:

‘Ό,τι άποψη κι αν είχε κανείς για τον κλάδο του πορνό, οι τίτλοι των ταινιών που παρήγε ήταν συγκεκριμένοι. Χωρίς μισόλογα και υπονοούμενα. Καμία προσπάθεια να εξωραΐσουν, να υπερβάλουν, να πουν ψέματα για το τι πουλούσαν και για το τι πραγματικά ήθελε αυτός που καθόταν μπροστά στην οθόνη. Ένας ευθύς διάλογος, μια ανοιχτή, έντιμη επικοινωνία.”

Και θα έλεγα πως αυτή ακριβώς η παράγραφος περιγράφει άψογα τη γραφή της Camilla Lackberg στο Χρυσό Κλουβί. Δεν υπερβάλλει ούτε ψεύδεται για τα όσα συμβαίνουν πίσω από τις κλειστές πόρτες τόσων και τόσων οικογενειών, όπου η γυναίκα γίνεται καθημερινά υποχείριο ενός πιο δυνατού άντρα, εξαπατάται, ταπεινώνεται και πολλές φορές πέφτει στο πάτωμα αιμόφυρτη. Μία έντιμη επικοινωνία με τον αναγνώστη για όλα όσα η κοινωνία επανειλημμένα κουκουλώνει.

Αυτό είναι κάτι το οποίο εκτίμησα πολύ και πραγματικά με ικανοποίησε στις σελίδες της νέας δημιουργίας της: η πλοκή κυλά σαν νερό και ο λόγος διατυπώνεται χωρίς μισόλογα. Η ιστορία δεν κολλάει πουθενά. Μπορεί να έχουμε συνηθίσει στις αστυνομικές ιστορίες της Lackberg, εδώ όμως το έγκλημα δεν είναι το κυρίως θέμα του βιβλίου. Αν και το βιβλίο ξεκινά με ένα τραγικό συμβάν και την αστυνομία να το διερευνά, ουσιαστικά το θέμα κάθε άλλο παρά ο φόνος είναι. Η δραματική ιστορία της Φέι είναι περισσότερο ένα ανρθωπολογικοκοινωνικό μυθιστόρημα με θέμα τη θέση της γυναίκας και τους φόνους που διαπράττονται καθημερινά ως προς αυτό.

Ακολούθησε το ART.harbour και κάνε δικό σου ένα αντίτυπο του βιβλίου