Πρώτη φορά παρακολουθώ ταινία από τη Νότια Κορέα και ομολογώ ότι με συνεπήρε. Δάκρυα, απαισιοδοξία, θυμός και συμπάθεια εναλλάσσονταν μέσα μου καθ’ όλη τη διάρκεια της ταινίας.
“Το Δίχτυ” (Geumul) κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον αφήνοντας στο τέλος το κοινό να συλλογίζεται σχετικά με τα μηνύματα που θέλει να περάσει. Η σκηνοθεσία της ταινίας είναι καλά δεμένη με το σενάριο, με πολλά κοντινά πλάνα στα πρόσωπα των πρωταγωνιστών μεταφέροντάς μας τα έντονα συναισθήματα των ηρώων. Ενώ, οι ερμηνείες των ηθοποιών αδιαμφισβήτητα απογείωσαν την ταινία.
Το πολιτικό αυτό θρίλερ που δημιουργήθηκε από τον βραβευμένο σκηνοθέτη και σεναριογράφο Ki-duk Kim. Ορισμένες από τις πιο χαρακτηριστικές ταινίες του είναι το Spring, Summer, Fall, Winter… and Spring, το Pieta και το 3-Iron.
Το έργο πραγματεύεται τη ζωή ενός φτωχού ψαρά εν ονόματι Namchulwoo (Seung-bum Ryoo), ο οποίος ζει με τη γυναίκα του και την κόρη του στη βόρεια πλευρά ενός ποταμού που χωρίζει τη Βόρεια από τη Νότια Κορέα. Κάθε πρωί πηγαίνει για ψάρεμα με τη βάρκα του για να βγάλει τα προς το ζην. Μια μέρα, όμως, το δίχτυ του μαγκώνει στη μηχανή της ψαρόβαρκας. Ανίκανος να βάλει μπρος τη μηχανή και θέλοντας να υπερασπιστεί τη μόνη περιουσία που έχει παρασύρεται στα ύδατα της Νότιας Κορέας. Αυτό το μοιραίο περιστατικό θα τον ωθήσει σε έναν παρατεταμένο γολγοθά.
Οι ανακρίσεις και τα βασανιστήρια από τους Νοτιοκορεάτες αξιωματικούς κλιμακώνονται με την πάροδο της ταινίας. Από τη ο εθνικιστής ανακριτής (Young-min Kim), ο οποίος θέλει πάση θυσία να τον χρίσει κατάσκοπο για προσωπικούς λόγους, από την άλλη οι ανώτεροι αξιωματικοί τού προτείνουν να αυτομολήσει και να απαρνηθεί την οικογένεια του με αντάλλαγμα να του προσφέρουν στέγη και δουλειά στη Νότια Κορέα, δηλώνοντας ότι έχουν καθήκον να σώσουν όσους περισσότερους Βορειοκορεάτες από το απάνθρωπο κομμουνιστικό καθεστώς.
«Φυσικά και δεν πρέπει να λάβουμε υπόψη μας τις επιθυμίες του αφού του έχουν κάνει πλύση εγκεφάλου στην πατρίδα του. Θα είναι ελεύθερος αφότου δεχτεί να μείνει στη χώρα μας», μια συγκλονιστική σκηνή όπου ο ανώτερος αξιωματικός μιλώντας για τον ήρωα περιγράφει μία σκληρή πραγματικότητα.
Ο πρωταγωνιστής, ένας άνθρωπος πάγιος στις πεποιθήσεις του και στα θέλω του, αρνείται την πρότασή τους. Το μόνο που πραγματικά θέλει είναι να επιστρέψει στην οικογένεια του με τη βάρκα του. Ευτυχώς για ‘κείνον βρίσκει έναν σύμμαχο στα μάτια του φρουρού – συνηγόρου (Won-geun Lee) του, ο οποίος αποτυπώνει τη στοργική πλευρά του ανθρώπου και πιστεύει ακράδαντα ότι ο ήρωας δεν είναι κατάσκοπος.
Τον υπερασπίζεται με ζήλο χωρίς, όμως, ιδιαίτερη επιτυχία, καθώς είναι ένας απλός υπάλληλος των αρχών που παίρνει διαταγές. Ωστόσο, φαίνεται ότι είναι ο μόνος στην ταινία που αντιλαμβάνεται ότι το κακό προέρχεται και από τις δύο χώρες και ότι ο Namchulwoo είναι το θύμα αυτής της κατάστασης.
Ο πρωταγωνιστής και στη Νότια και στη Βόρεια Κορέα βιώνει παράδοξες καταστάσεις που θρυμματίζουν την έως τότε αντίληψή του για τη ζωή. Στη Νότια Κορέα δεν μπορεί να κατανοήσει το λόγο που τον έχουν υπό κράτηση και επιμένουν να τον πείσουν να αυτομολήσει. Ενώ, στη πατρίδα του, αν και τον υποδέχονται όλοι σαν ήρωα, καθώς απαρνήθηκε τον πειρασμό του καπιταλισμού της Νότιας Κορέας, οι αρχές τον συλλαμβάνουν για να τον ανακρίνουν ξαναβιώνοντας όλα όσα βίωσε από τους Νοτιοκορεάτες αξιωματικούς.
Το αρκουδάκι που μπουσουλάει και μιλάει στα αγγλικά είναι το μοναδικό “καλό” της όλης αυτής περιπέτειας του ήρωα, δώρο του φρουρού – συνηγόρου του, που θα καταλήξει στη μονάκριβη κόρη του. Στο πρόσωπο και στις κινήσεις του ήρωα βλέπουμε αποτυπωμένη τη ματαιότητα και τη βαθιά απογοήτευση, που έχει πλέον για την ανθρώπινη φύση και για την ίδια τη ζωή.
Η ταινία ουσιαστικά πραγματεύεται τον διχασμό της Κορέας, που έχει επιφέρει μόνο δυστυχία και αδικία στους δυο λαούς, ενώ η ελευθερία είναι μια ψευδαίσθηση. Άλλωστε το τίμημα της ένταξης του ανθρώπου σε μια κοινωνία είναι το να παραχωρεί ένα μεγάλο μέρος της ελευθερίας του και να συμβιβάζεται με τους κανόνες θέλει δε θέλει.
Το τέλος της ταινίας γεννά το ερώτημα, κατά πόσο είμαστε πραγματικά ελεύθεροι…
Ο Kim Ki-duk έχει δηλώσει ότι «είναι θλιβερό το ότι το κράτος και στις δύο εκδοχές του δεν υπάρχει για να υπηρετεί τον λαό, αλλά για να τον καταπιέζει». Άλλωστε και ο τίτλος που επέλεξε είναι συμβολικός, όπου το δίχτυ είναι το κράτος και τα ψάρια είναι ο λαός που εγκλωβίζεται και δεν μπορεί να ξεφύγει.
Η ταινία έκανε παγκόσμια πρεμιέρα στο Toronto International Film Festival 2016. Στην Ελλάδα παίζεται αυτόν τον μήνα σε επιλεγμένους κινηματογράφους.
Κείμενο: Παρασκευή Ελ Μαγκούτ
 του Kim Ki-duk ~ 2016, Το δίχτυ είναι το κράτος και τα ψάρια ο λαός που δεν μπορεί να ξεφύγει. Κριτική της Παρασκευής El Magout.){kind=link}