Ένα ιδιαίτερο εργαστήρι φιλοξενείται στην Αθήνα και τον πολυχώρο τέχνης TAF ξεκινώντας από το Σάββατο 15 Σεπτεμβρίου. Με τη συντονίστρια του προγράμματος Γεωργία Τσουδερού θα μάθουμε περισσότερα πράγματα για το εργαστήρι “επιΓραφές: το Σώμα της λέξης”, την ομάδα, το κοινό, τους στόχους και το θέμα του εργαστηρίου.
Γεωργία, καλησπέρα! Χαίρομαι πολύ που είσαι μαζί μας στο ART.harbour. Καλώς ήρθες!
Καλώς σας βρήκα! Σας ευχαριστώ για το ενδιαφέρον σας στο πρόγραμμα Labirinto: Culture e Civiltà Mediterranee και ειδικότερα στο εργαστήρι «επιΓραφές: το Σώμα της λέξης». Χαιρόμαστε κάθε φορά να επικοινωνούμε με πρωτοβουλίες και Φορείς που οραματίζονται και ενεργούν με δια-πολιτισμικό πρόσημο.
«Eπι-Γραφές: Τo σώμα της λέξης», ας ξεκινήσουμε από αυτό, λοιπόν, τον τίτλο. Ένα εργαστήριο που υπόσχεται να ερευνήσει τις λέξεις; Πριν μπούμε στα επί μέρους του εργαστηρίου, μίλα μου λίγο για αυτόν τον όμορφο αινιγματικό τίτλο.
Οι λέξεις συγκροτούν σίγουρα επικοινωνιακούς κώδικες σε διαφορετικές κοινωνίες και ακόμα μέσα στην ίδια κοινωνία. Αλλά στο εργαστήρι μας μάς ενδιαφέρει η υλικότητά της όπως εκφράζεται στη σύνδεση της γλώσσας με τις αισθήσεις (εικόνα, ήχος, αφή, γεύση) και τη γραφή. Συχνά μας μπέρδεψαν με τη λειτουργία των εργαστηρίων δημιουργικής γραφής και κάθε φορά υπογραμμίζαμε τον εκπαιδευτικό χαρακτήρα της δράσης μας που αφορά την πολυαισθητηριακότητα της γραφής και της γλώσσας. Πρόκειται για ένα σύνθετο πρόγραμμα που αποτελείται από τέσσερις διαφορετικές ενότητες καθεμία αφιερωμένη στην καθεμία από τις αισθήσεις. Όσον αφορά το εκπαιδευτικό προφίλ του εργαστηρίου είναι διαδραστικό, διατμηματικό και διαπολιτισμικό, καθώς υποστηρίζει τις παρεμβάσεις καλλιτεχνών, θεωρητικών και επαγγελματιών για τις εφηρμοσμένες τεχνικές της κάθε ενότητας από την Ελλάδα και την Ιταλία.
Πρόθεσή μας είναι να δημιουργήσουμε έναν ερευνητικό πυρήνα και χώρο συζήτησης με το ευρύτερο κοινό δημιουργώντας πολλαπλά ερεθίσματα που θέλουμε να αντιλαμβανόμαστε σαν πολιτιμικά κίνητρα μιας ευρύτερης εκπαίδευσης.
Το Σώμα των λέξεων ξεκίνησε το 2016 στο Μουσείο Alex Mylonas-Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης. Πώς εξελίχθηκε αυτή η προσπάθεια μέσα σε αυτά τα δυο χρόνια, και ποιοι είναι οι στόχοι του εργαστηρίου σήμερα;
Το 2016 είχαμε πράγματι τη χαρά μιας πετυχημένης συνεργασίας με το Μουσείο Alex Mylonas-Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης και κυρίως με την διοικητική διευθύντρια Ελένη Κωτσαρά που αγκάλιασε και υποστήριξε την ιδέα του εργαστηρίου. Ξεκινήσαμε μια ομάδα βασικών συντελεστών, την εικαστικό-ανθρωπολόγο Ειρήνη Γκόνου, τον αρχιτέκτονα-εικαστικό Αλεξανδρο Μαγκανιώτη, τη συγγραφέα-θεωρητικό τέχνης Μαρία Γιαγιάννου και την υποφαινόμενη με πολλή όρεξη για να οργανώσουμε μια νέα πολιτισμική πρόταση σαν μια συνεργατική ομάδα. Νομίζω ότι πράγματι αυτή η καλή διάθεση που το βιώσαμε σαν μια θετική πρόκληση για ό,τι θέλαμε να δημιουργήσουμε μεταβιβάστηκε και στο κοινό που μετά από τρεις μέρες παρουσιάσεων υπήρχαν πλατιά χαμόγελα μεταξύ όλων και σχόλια αποδοχής για το εραγαστήρι.
Από το πρώτο εργαστήρι μεταφερθήκαμε τον επόμενο χρόνο δηλαδή το 2017 στον πολυχώρο της Βιβλιοθήκης Βολανάκη στα Εξάρχεια μέχρι τον Μάιο του 2018 που το εργαστήρι ξεκίνησε τη νέα του συνεργασία με τον Καλλιτεχνικό Οργανισμό TAFtheartfoundation στο Μοναστηράκι. Το ξεκίνημα της συνεργασίας έγινε με αφορμή του προγράμματος του TAF με τον Δήμο Αθηναίων για την επιλογή της Ελληνικής πρωτεύουσας ως Διεθνής Πόλη του Βιβλίου 2018. Το πρόγραμμα , η διάρκεια αλλά και οι συνεργάτες του εργαστηρίου έχουν επίσης μεταβληθεί στο μεσοδιάστημα, καθώς το πρόγραμμα έχει εμπλουτιστεί θεματικά, ενώ έχει περιοριστεί η συνολική διάρκεια κάθε ενότητας. Ο περιορισμός της συνολικής διάρκειας δε σημαίνει σε καμία περίπτωση «έκπτωση» στο πρόγραμμά μας όσον αφορά τη σύνθεση και την εκτέλεση των τμημάτων. Οι εικαστικοί/καλλιτέχνες που συνεργάζονται μαζί μας θέτουν τα όρια ης τάξης, τον μέγιστο αριθμό των συμμετοχών, ώστε να μπορούν να ελέγχουν τη ποιότητα και την απόδοση των εργασιών .
Ουσιαστικά πρόκειται για μία ενέργεια που εστιάζει στην επικοινωνία με τη γλώσσα να γίνεται το σημείο επαφής;
Δε μας ενδιαφέρει τόσο η γλώσσα σαν έννοιες, αυτό είναι ένα πολιτισμικό και πολιτικό πρόβλημα της δομημένης κοινωνίας. Μας ενδιαφέρει κυρίως το πολιτισμικό διακύβευμα της γλώσσας σαν αισθητικό και συμβολικό γεγονός. Οι αισθήσεις, η όραση, η ακοή, η γεύση, η αφή, λειτουργούν σαν μεσολαβητές ανάμεσα στο υλικό και το εννοιολογικό επίπεδο της σκέψης. Θεωρούμε, όμως, την αισθητική σαν ένα εκπαιδευτικό κριτήριο για την αναβάθμιση της σκέψης μας εντός της κοινωνίας. Εξάλλου η λέξη «αισθητική» περιλαμβάνει την αντίληψη των αισθήσεων στην εκφώνισή της που επιθυμεί να καλλιεργήσει στο επίπεδο της αισθητικής απόλαυσης. Φυσικά, η αισθητική δεν απευθύνεται μόνο στις οπτικές τέχνες, στις εικαστικές παραστάσεις, αλλά με τον τρόπο που την προσεγγίζουμε περιλαμβάνει επίσης τους πειραματισμούς της γραφής και της γλώσσσας.
Φύση, ήχος και γλώσσα: τα φυσικά υλικά της ανθρώπινης ομιλίας…
Η πρόσκληση του εργαστηρίου για το Σάβββατο 15 Σεπτεμβρίου εγκαινιάζει την ενότητα του εργαστηρίου που αφιερώνουμε στην ακοή (ήχους). Εξετάζουμε τη σχέση των ήχων με τη γραφή και τη γλώσσα παρουσιάζοντας διαφορετικές προεγγίσεις. Συγκεκριμένα, τα μέλη της πειραματικής ομάδας AKOO–O θα προτείνουν συστήματα καταγραφής του ηχοτοπίου για τη δόμηση μιας ακουστικής αφήγησης. Ο φιλόσοφος/συνθέτης Roberto Zanata θα περιγράψει το οπτικο-ακουστικό πρότζεκτ του THE PENCIL όπου η γραφή συγκρίνεται με τη σύνταξη των ήχων σε μια μουσική σύνθεηση και τέλος, η mezzo soprano Μαργαρίτα Συγγενιώτου θα περιγράψει την σωματοποιημένη γλώσσα μέσω δονητικών ασκήσεων που ασκούν το σώμα (φάρυγγας, πνεύμονες, φωνητικές χορδές, κ.τ.λ.) στη προφορά των γραμμάτων, Α,Β,Γ, … Στο εργαστήρι μας η δομημένη γλώσσα επικοινωνίας διασπάται στις ελάχιστες ηχητικές μονάδες και καλούμαστε να πειραματιστούμε με τους ήχους αντικαθιστώντας τις λέξεις με το ακουστικό υλικό των δονήσεων και του ηχοτοπίου. Η γραμματική και η σύνταξη της γλώσσας συγκρίνεται εν τέλει ,στο βαθμό που επιτρέπεται, με το φυσικό υλικό των ήχων.
Εσύ είσαι η συντονίστρια του προγράμματος, μίλησε μας λίγο για την υπόλοιπη ομάδα…
Το πρόγραμμα Labirinto–Mediterraneo απασχολείται με ένα φάσμα δραστηριοτήτων στον πολιτισμικό Τομέα και συνεργάζεται με Φορείς και συλλογικότητες στην Ελλάδα και στην Ιταλία. Η συντονιστική ομάδα του προγράμματος περιλαμβάνει την Ελισάβετ Μπαράκου, υπεύθυνη επικοινωνίας του προγράμματος και εξωτερικούς συνεργάτες για την κάλυψη των Ευρωπαικών προγραμμάτων. Θα ήθελα, όμως, επίσης να αναφερθώ και να ευχαριστήσω το δίκτυο των καλλιτεχνικών συνεργατών στην Ελλάδα και την Ιταλία, καθώς και του Φορείς που υποστηρίζουν με τη συμμετοχή τους τις προτάσεις της πολιτισμικής Εταιρίας Labirinto: Culture e Civilta’ Mediterranee. Ανάμεσα σε αυτούς θα ήθελα να απευθύνω ένα ξεχωριστό ευχαριστώ στον Καλλιτεχνικό Οργανισμό TAFtheartfoundation και στα συντονιστικά μέλη, Χριστίνα Δηλάρη και Ιφιγένεια Παπαμικρουλέα για την εξαιρετική συνεργασία που έχουμε μέχρι τώρα και που ελπίζουμε θα συνεχιστεί.
Σε ποιους απευθύνεται το εργαστήριο; Και κυρίως, τι θα αποκομίσουν οι συμμετέχοντες;
Το κοινό του εργαστηρίου είναι κυρίως ενήλικο με συγκεκριμένα ακαδημαικά και επαγγελματικά χαρακτηριστικά, αλλά επίσης μας ενδιαφέρει πολύ η συμμετοχή των νεότερων ανθρώπων, φοιτητών ή άλλων, σαν ένα επιπλέον κίνητρο στη δημιουργική περιέργεια της ηλικίας τους.
Η πρόσκλησή μας είναι φυσικά ανοιχτή σε οποιονδήποτε ενδιαφέρεται να παρακολουθήσει και να συμμετάσχει σε αυτό. Χαιρόμαστε, όμως, καθώς διαμορφώνεται ένα κοινό συμμετοχόντων και followers με ποιοτικά χαρακτηριστικά που αντιστοιχούν στο περιεχόμενο του εργαστηρίου. Πρόκειται δηλαδή για άτομα ακαδημαικής μόρφωσης που ασχολούνται ενεργά ως επαγγελματίες ή καλλιτέχνες με τις θεματικές του εργαστηρίου, όπως επίσης ασκούμενους με τις τεχνικές που παρουσιάζονται στις ξεχωριστές ενότητες και στα διαδραστικά τμήματα. Ο σκοπός είναι διπλός: οι συμμετέχοντες έχουν τη δυνατότητα να ενημερωθούν και να έρθουν σε επαφή με τις Ευρωπαικές τάσεις, εξελίξεις και συλλογικότητες, αλλά επίσης να εφαρμόσουν πειραματικές τεχνικές και ασκήσεις τεχνικής δεξιότητας στα διαδραστικά τμήματα των εξιδεικευμένων συνεργατών μας.
Τι ακολουθεί, λοιπόν, μετά;
Μετά τα τμήματα της εικόνας και του ήχου προγραμματίζονται και θα ανακοινωθούν στο πρόγραμμα των δράσεων τα τμήματα της αφής και της γεύσης που περιλαμβάνουν νέες συνεργασίες που ελπίζω να τύχουν παρόμοιας αποδοχής. Για να δώσω κάποια στοιχεία, το εργαστήρι μας συνεργάζεται με τα μέλη του Φορέα «Ψυχολογία Τέχνη» στην Αθήνα στην ενότητα της αφής, ενώ οργανώνεται η συνεργασία με τους εκπροσώπους ενός γυναικείου Συλλόγου που αποτελείται από παραγωγούς, δημοσιογράφους και sommelier της Ιταλίας για την ενότητα της γεύσης.
Ευχαριστώ πολύ για την κουβέντα μας. 15 Σεπτεμβρίου 2018, λοιπόν, δίνουμε ραντεβού στο TAF!
Σε ευχαριστώ προσωπικά, και εκ μέρους των συνεργατών του προγράμματος Labirinto–Mediterraneo για την συνομιλία μας. Σε περιμένουμε στο εργαστήρι όπως και στις επόμενες δράσεις που μπορείς να ενημερώνεσαι στο blog μας, https://bodyoftheword.blogspot.com/. Καλούμε και προσκαλούμε όποιον ενδιαφέρεται να ρωτήσει πληροφορίες, να καταθέσει προτάσεις ή να εγγραφεί στο εργαστήρι μας να επικοινωνήσει μαζί μας: info@labirintoculturacivilta.org.
Σας περιμένουμε όλες/όλους στην παρέα μας !
Βρείτε το Labirinto-Mediterraneo
